Trong lĩnh vực phân tích dữ liệu, việc trực quan hóa dữ liệu đúng cách là một kỹ năng vô cùng quan trọng. Biểu đồ phù hợp không chỉ giúp bạn truyền tải thông điệp rõ ràng mà còn giúp người xem hiểu ngay lập tức về xu hướng và mối quan hệ giữa các biến số. Hôm nay, hãy cùng Lana tìm hiểu cách chọn đúng biểu đồ cho từng loại dữ liệu nhé! 🥰
1. Xác định thông điệp bạn muốn truyền tải 🎯
Trước khi chọn biểu đồ, hãy tự hỏi: Bạn muốn người xem hiểu gì từ dữ liệu của mình? Thông điệp chính là gì? Từ đó, bạn sẽ có cơ sở để lựa chọn biểu đồ phù hợp.
2. Chọn loại biểu đồ phù hợp với thông điệp 🎯
a. Biểu đồ so sánh (Comparison)
Dùng để so sánh giữa các đối tượng khác nhau hoặc sự thay đổi theo thời gian.
Ví dụ: So sánh doanh thu giữa các phòng ban trong tháng 10/2022 hoặc doanh thu của công ty từ đầu năm đến hiện tại. Biểu đồ cột và biểu đồ đường là những lựa chọn phổ biến cho dạng này.
b. Biểu đồ mối quan hệ (Relationship)
Thể hiện mối quan hệ giữa hai hay nhiều biến.
Ví dụ: Sự tương quan giữa chi phí khuyến mãi và doanh thu hàng tuần trong năm 2022. Biểu đồ phân tán (scatter plot) là lựa chọn tốt để thể hiện mối quan hệ này.
c. Biểu đồ thành phần (Composition)
Giúp bạn biểu diễn tỷ trọng của các phần trong tổng thể.
Ví dụ: Tỷ lệ đóng góp doanh thu của từng phòng ban vào tổng doanh thu của công ty. Bạn có thể dùng biểu đồ tròn hoặc biểu đồ cột xếp chồng cho mục đích này.
d. Biểu đồ phân phối (Distribution)
Dùng để hiển thị sự phân bố của các biến số trong dữ liệu.
Ví dụ: Phân tích điểm thi đại học, trong đó đa số điểm tập trung ở mức 7-8, còn điểm 9-10 rất ít. Biểu đồ phân phối (histogram) sẽ giúp bạn thể hiện sự phân bố này rõ ràng.
3. Đặt mình ở vị thế người dùng khi chọn biểu đồ 🎯
Khi lựa chọn biểu đồ, hãy nghĩ đến người dùng cuối. Biểu đồ không chỉ cần chính xác mà còn phải dễ hiểu đối với đối tượng người xem. Tránh sử dụng những biểu đồ phức tạp mà có thể gây nhầm lẫn, ngay cả khi chúng có vẻ “chuyên nghiệp”.
Kinh nghiệm thực tế: Lana từng sử dụng biểu đồ hộp (box plot) để trực quan hóa dữ liệu, nhưng khách hàng không hiểu và yêu cầu thay đổi. Mặc dù Lana có thể giải thích, nhưng việc sử dụng biểu đồ đơn giản hơn như biểu đồ cột đã giúp truyền tải thông tin hiệu quả mà không cần phải giải thích nhiều lần.
Một số lưu ý khi thiết kế biểu đồ 📢
a. Biểu đồ đường (Line chart) 🌻
- Gán nhãn rõ ràng cho các trục.
- Loại bỏ các thành phần không cần thiết như lưới hoặc màu sắc quá nhiều.
- Điều chỉnh trục y hợp lý nếu dữ liệu không bắt đầu từ 0 để dễ hiểu hơn.
b. Biểu đồ thanh ngang và cột (Bar and Column chart) 🌻
- Luôn bắt đầu trục y từ 0 để tránh gây hiểu nhầm.
- Gắn nhãn rõ ràng cho các trục và giá trị trên các thanh.
- Tránh sử dụng quá nhiều màu sắc, tốt nhất là sử dụng một tông màu và nhấn mạnh bằng cách làm nổi bật một phần cụ thể nếu cần.
c. Biểu đồ tròn (Pie chart) 🌻
- Đảm bảo tổng các phần bằng 100%.
- Chỉ nên sử dụng khi có ít danh mục, nếu không hãy chọn biểu đồ cột.
- Tránh biểu đồ 3D hoặc nghiêng để tránh làm rối mắt người xem.
Tài liệu tham khảo
Kết luận
Việc lựa chọn đúng loại biểu đồ không chỉ giúp trực quan hóa dữ liệu mà còn giúp bạn truyền tải thông điệp một cách rõ ràng và hiệu quả. Đối với những ai làm trong lĩnh vực Data Analyst, việc hiểu rõ khi nào nên dùng loại biểu đồ nào là điều bắt buộc. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại để lại comment nhé!
Nếu thấy bài viết này hữu ích, hãy like, share và theo dõi page để không bỏ lỡ các bài viết hữu ích tiếp theo nhé!